Hipster-economie

Bebaarde hipsters zitten in gezamenlijke eenzaamheid in de koffiebar. De koffiebar, die fungeert als broedplaats voor naïeve jonge geesten die denken dat de gehele wereldeconomie op hippe startups draait, is erg in trek bij dit elitaire volkje. Dames met vreemde hoeden die eerder een water-afvoerende dan een decoratieve functie lijken te hebben en heren met gekamde baarden en brillen zonder glazen, zitten in hun veel te dure koffie te turen. Er kan immers nooit genoeg creativiteit bij de Starbucks aanwezig zijn; de keten heeft de grootste creatieveling op de financiële afdeling gezet met de vraag: “hoe betalen we zo min mogelijk belasting?”. De hippe bonenbranders bedachten een formule die een lange tijd leek te werken. In de hoek zit een moeder met haar dochter op schoot, beiden staren gefixeerd naar hun scherm. Het kind kermt: “mama, ik heb slechte Wifi”. Houdt je mond Samantha! In Afrika, daar hebben ze pas slechte Wifi, daar moeten ze 10 kilometer lopen voor de dichtstbijzijnde router!

Aan de overkant van de straat, in snackbar “De Overreeje Hond” zitten de vaste klanten met vet volgelopen bamiballen en dampende frikandellen achterover te slaan, terwijl de etensresten en door frituurwalm aangetaste politieke uiteenzettingen de monden uitvliegen. De heren komen net terug van een inspraakavond, het onderwerp van de avond was: “een nieuw speeltuin voor in de buurt”. En alhoewel het een vredig onderwerp betrof, ging het er die avond heftig aan toe. De heren maakten namelijk van de gelegenheid gebruik om hun kritiek te uitten over de komst van een AZC: “Maar meneer, we hebben het vanavond op deze avond over de komst van een nieuw speeltuin, we hebben het vanavond niet over de vluchtelingen” Ja maareeh, als de AZC hier komt, dan komen die vluchtelingen misschien wel van onze Hollandse schommels gebruik maken! Ja, dan piep je wel anders! “Maar meneer, we hebben in deze gemeente geen AZC en die komt er voorlopig ook niet” De gemoederen liepen hoog op die avond en de komst van de speeltuin was op grond van “de mogelijke komst van minderjarige gelukszoekers die bij gebrek aan degelijk recreatiemateriaal in eigen gemeente misbruik van de speeltuin zullen maken” tegengehouden. Na de inspraakavond verlieten, twee verbijsterde moeders met kinderen, drie boze vaders en één huilende buurtpedofiel de zaal.

De discussie over de opvang van vreemdelingen is een discussie waarin iedereen genoodzaakt lijkt een “extreme” kant te kiezen. Kies je de kant van gepensioneerden die een welkomstlied voor vluchtelingen zingen, alsof die nog niet getraumatiseerd genoeg zijn, en normaliter in hun vrije tijd een inzamelingsactie zouden houden voor de opvang van de bedreigde Russische buikvlekhamster. Of kies je voor de kortzichtige agressievelingen bij wie de zin “vol=vol”, mits het geen “all-you-can-eat” buffet betreft, als lijfspreuk geldt. Of je de radio of de tv aanzet, het gaat maar over één ding: de vluchteling. Nu de Telegraaf koppen als “MEXICO VERWOEST” door het uitblijven van de mega-storm teleurgesteld terug op de plank gelegd kunnen worden, wordt het oude vertrouwde thema weer opgepakt.

Het blijkt namelijk zo dat homo’s zich onveilig voelen in AZC’s, ze voelen zich absoluut niet geaccepteerd en zelfs bedreigd, ik vrees voor de mogelijke “oplossing” van dit probleem: homoseksuele voorlichting. Op een dag komt een vrouwelijke Henk Krol een zaal met verwarde Syriërs binnen waarna ze begint over de bloemetjes en de bijtjes. Vervolgens legt ze uit dat er ook bloemetjes zijn die niets met bijtjes hebben, maar op dezelfde bloemetjes vallen! En dat dat in Nederland volkomen acceptabel is! Er zijn ook bloemetjes die op zichzelf vallen, dat zijn de zogenaamde narcissen, “maar dat, lieve Syriërs, dat is weer een heel ander verhaal”. Ik vrees echter dat zo’n dergelijke aanpak niet zal helpen, ik denk dat geen enkele kortstondige aanpak die mensen zal helpen om te accepteren dat men in Nederland openlijk homoseksueel mag zijn zonder gestenigd te worden. Zelfs wanneer Arie Boomsma langskomt met het nieuwe programma “In de kast” waarin hij jongeren zal helpen hun homoseksualiteit te verbergen, zal dat niets uithalen.

De hipsters hebben inmiddels hun veel te dure koffie opgedronken, de tijden zijn veranderd. Vroeger waren het de slaven die op de koffieplantages werden afgezet, nu zijn het de klanten van Starbucks. De koffieketen is het vlaggenschip van de Amerikaanse hipster-economie. Als een soort West-Europese Compagnie zet het bedrijf koers op het Europese belastingparadijs. Maar daar is nu dus een einde aan gekomen: wie belastingvrije bonen brandt, moet op het beklaagdenbankje gaan zitten. 

Bonje met de Culturen

Het moest wel een keer stoppen. Er was sprake van een uitzichtloos en ondragelijk lijden; er waren geen vooruitzichten meer… Dit is een greep uit de euthanasiewet, maar het kan ook prima door als voetbalcommentaar bij de laatste wedstrijden van het Nederlands elftal. De kleedkamer is gevuld met verloren zielen. Er lijkt definitief een einde gekomen aan de tijd van overwinningen, grootse triomfen en gewonnen wedstrijden; het achter elkaar zetten van verschillende woorden met dezelfde betekenis is immers één geworden in het voetbaljargon. Men staart naar elkaar terwijl een uit de douche afkomstig dampend deken van schaamte de kleedkamer vult. De heren kleden zich aan en fatsoeneren zich, het leven gaat immers door. Depay doet even zijn gouden tanden in, hij lijkt zich de laatste tijd meer bezig te houden met scoren buiten de voetbalvelden, maar dat even terzijde. Vele Nederlanders schakelde de tv voor het beëindigen van de wedstrijd uit, alsof ze de beademing van een naar leven happende oma stopten; er is genoeg geleden.

De laatste wedstrijd van het Nederlands elftal wordt ergens op een avond in Nederland even in de herhaling bekeken. Halbe Zijlstra zit in de fractiekamer van de VVD, hij heeft net even naar de peilingen gekeken en probeert met de beelden van Oranje de partij-nederlaag in de peilingen te verwerken. Hij zucht, hij heeft het al lang aan zien komen dat het Nederlands elftal gedoemd was te falen. Als er iets is dat je van de gruwelijke filmpjes van IS hebt kunnen leren, is dat mensen in oranje shirts het meestal niet zo lang volhouden. Hij zucht, dit vak heeft hem cynisch gemaakt.

Altijd maar dat Nederlandse compromis altijd maar die eeuwige journalisten en de kritiek die als bijtend zuur in inkt omgezet wordt. Volgens de peilingen loopt de VVD leeg in de PVV de gedachte “de mensen zijn het zat” overwint en de traditionele partijen lijken voor veel mensen geen optie. Daar wordt het Pr-mannetje Halbe Zijlstra ingezet om de PVV-kiezers te paaien om een kleine afslag richting het liberaal gedachtegoed te maken terwijl de ingedutte, vaste VVD-stemmer niet het gevoel moet krijgen dat de partij zich op ordinair terrein gaat bevinden. Wanneer Halbe zapt ziet hij de enige verkiezingen die hem niet in het koude zweet brengen: de televizier ring, daar heeft een commercieel programma gewonnen dat deze keer bewust debielen heeft ingezet om televisie te maken.

Het kabinet loopt niet lekker, de onderlinge verhoudingen zijn al enigszins zuur. Dan kan Rutte wel de enige stemmingsmaker zijn, die de eeuwig optimistische blik vasthoudt maar een kabinet is als een vliegtuig dat constant moet vliegen; en Rutte mag dan wel pianist zijn, maar met één vleugel houd je een vliegtuig niet in de lucht. Er zijn immers nog veel struikelblokken voor het kabinet; neem nou de huidige vluchtelingencrisis. Wellicht komt er binnenkort een busje (dat normaal voor schoolreisjes wordt gebruikt) met 13-jarige huwelijkspartners richting Nederland, die bij aankomst kinderlijk onder de banken kruipen zodat de mannen denken dat er onderweg iets is gebeurd.

Ondertussen zal de een televisieploeg van SBS-6 binnenkort ongelofelijk druk bezig zijn met de voorbereidingen van een nieuwe serie “Bonje met de Culturen”. Een in Oranje opgenomen serie waarbij Natasja Froger de tranen van een Syrische weduwe met gesponsorde Kleenex-zakdoekjes zal opvangen na het stellen van diepzinnige vragen. Ondertussen zal John Williams het dorp ingaan om emotionele gesprekken te voeren met buurtgenoten om hun mening over het asielzoekerscentrum te horen; de kans voor een diepzinnig gesprek:

“Ja die vluchtelingen hebben alles verpest hier, werkelijk alles! Een stel kansarme idioten! Vroeger ging ik naar snackbar Kees, daar kon ik een hamburger krijgen voor 1 euro! Toen kwam Ali met zijn shoarmatent en die heeft Kees weggeconcurreerd! En ik mot die afgetrokken schapenkut met dampende pus niet dus ik moest naar een andere snackbar! Kom ik bij McDonalds, kocht ik daar een hamburgert voor 3,50 euro! Durft dat kreng te vragen of ik er nog iets bij mot hebben! Nee natuurlijk niet, dan heb ik geen geld meer om vanavond wat te eten! Maar om terug te komen op uw vraag, dat asielzoekerscentrum mag er best komen! We zijn het inmiddels wel gewend om de woorden “kansarm” en “oranje” met elkaar te associëren”. 

Coca-Cola fabriek

De Nederlandse premier wandelt door het Coca-Cola hoofdkwartier in Atlanta. Hij begrijpt dat het wellicht een beetje knullig overkomt, maar het is niet anders, dit bezoek was immers al een paar jaar gepland. Eigenlijk zou de Nederlandse premier naar de Budweiser fabriek gaan, maar toen de Amerikaanse functionarissen een paar jaar geleden Balkenende het witte huis zagen binnenschuifelen, dachten ze dat frisdrank wellicht iets passender zou zijn. En terwijl Rutte zijn derde glas kindercola achter de kiezen heeft, pleegt hij een belletje met de staatssecretaris. Dat doet hij namelijk elk uur. Althans, dat zegt hij.

Er is namelijk iets aan de hand in Nederland: de vluchtelingen-crisis heeft een toppunt bereikt. Ze hebben de meest onervaren staatssecretaris de zwaarste klus gegeven en daarmee reist hij door het land. Als een verkeersregelaar van een overvolle parkeerplaats probeert hij bussen met vluchtelingen naar lege plekjes te begeleiden, het kan immers niet anders. En de premier wordt gemist, want men verwacht immers leiderschap in zware tijden. Vandaar dat Rutte, naar eigen zeggen, elk uur met de staatssecretaris belt. Wie belt er nou om het uur met iemand? Die hoeveelheid is zelfs voor de gemiddelde stalker buitenproportioneel. Ik begrijp dat er met enige regelmaat contact moet plaatsvinden om op de hoogte te blijven van de situatie, maar dit is niet normaal! Alleen geliefden met prille, beginnende relaties bellen zo frequent… wellicht verklaart dit het een en ander.

En terwijl de crisis nog in volle gang is, prijst de koning op een voorzichtige wijze de Syrische cultuur. Zo laat hij weten dat de Nederlandse cultuur andere culturen kan verrijken, maar dat het ook andersom geldt. Oftewel: wellicht kan deze vluchtelingen-crisis naast tal van nadelen ook een aantal culturele voordelen brengen. Er zijn Nederlanders die Syriërs in huis hebben genomen, waarschijnlijk omdat ze hetzelfde van mening zijn. Waarom laat de koning niet een stel Syriërs in een aantal leegstaande paleizen trekken? Er kunnen heus nog wel een paar extra containers bijgebouwd worden en we bouwen een paar paleizen om tot asielzoekerscentrum. Paleizen die van alle gemakken voorzien zijn; vluchtelingen kunnen zich vergapen aan de jachttrofeeën van Bernhard, de pakken van Willem III en de rukblaadjes van de toenmalige prins bier. Er is echter een reden waarom die oude paleizen totaal niet geschikt zijn voor opvang: ze hebben geen Wifi. En als je aan het comfort van een vluchtelingenboot gewend ben, dan mag er natuurlijk geen Wifi in het verblijf ontbreken.

Een dikke BMW rijdt door het noorden van ons land, op de achterbank zit een eenzame man te telefoneren “Ja, is goed schat, geniet ervan. Ja hartstikke mooi, doe Obama de groeten. Kusjes, doeg doeg!”. De auto staat plotseling stil. “Wat is er aan de hand?” vraagt de staatssecretaris. “Geen idee” zegt de chauffeur “misschien is dat normaal in Drenthe, dat de boeren zo laat hun koeien van weiland laten wisselen”. Nadat de mistlampen waren aangezet bleek het dat een vrouw voor de BMW stond. Een politieagent in burger probeert de vrouw te verwijderen, die na een klein rukje zeer snel op de grond terecht komt, terwijl ik dacht dat men sinds die aardbevingen wel weer wat steviger op de poten stond in het noorden. De vrouw viel op de grond waardoor haar shirt omhoog getrokken werd en een magma-achtige substantie de putten in het wegdek vulde. De onderbuik van Nederland is nooit zó zichtbaar geweest.

Het nieuws, de kranten en het internet staan vol met alles over de vluchtelingen. Opiniestukken vliegen je om de oren en wanhopige koppen schreeuwen deze crisis van zich af. De Duitse politie liet bijvoorbeeld weten dat ze veel te weinig manschappen hebben om de vluchtelingen-crisis in goede banen te leiden. Toen een woordvoerder echter vertelde dat de vluchtelingencrisis “De grootste uitdaging sinds WOII” is, had ik het cynische gevoel dat de Duitsers het vluchtelingenprobleem op beproefde wijze zouden willen oplossen. Ook is er op internet volop steun voor de vrouw die voor de auto van Dijkhoff stond. Ik hoef de reacties op het internet niet te lezen, want je kan zo wel bedenken hoe zo’n discussie eraan toegaat: “Ja die vluchtelingen; je geeft ze een vinger, maar ze grijpen je hele hand. En alleen de mannen hé, want die vrouwen mogen je geen hand geven!” Een ander roept weer “Ja ik woon naast een AZC en ik vertrouw het voor geen meter. Vroeger liet mijn dochtertje van 13 de hond nog weleens uit, maar dat doen we nu niet meer. Je weet nooit wat ze met die hond van plan zijn!” Rutte zet zijn colaglas neer, “My country needs me!” schreeuwt hij tegen een Coca-Cola medewerker. Waarop hij in het vliegtuig verdwijnt. 

Verenigde Wanhoop

Een volgeladen hal met smokings. De sfeer is allesbehalve ontspannen. In deze zaal zullen de gouden kalveren worden uitgereikt. Acteurs hangen aan de bar en actrices scharrelen als een stel plofkippen rond; dit is immers de avond van hun leven. En terwijl de egocentrische wezentjes in het pluche zitten in afwachting het euforische moment dat ze zich op een chaotische wijze een weg richting het podium kunnen banen en klunzig zeggen dat ze geen speech hebben voorbereid, maar toch even snel 6-A4tjes hebben volgeklad “voor het geval dat”, besef ik dat deze prijs eigenlijk helemaal nergens over gaat. Als je zelfs in Nederland geen prijs kan winnen voor de beste film, waar dan wel? Nederland is het onderontwikkeldste filmland van de westerse wereld, dat hele gouden kalf is een opgezette illusie waardoor Nederlandse filmmakers moeten denken dat de Nederlandse filmwereld serieus te nemen is; we willen maar al te graag meespelen met de grote jongens.

En wie die grote jongens zijn, dat maakt ons niet uit. Zelfs wanneer het een organisatie betreft die Saoedi-Arabië erg hoog heeft zitten, staan we te popelen om deel te mogen nemen. Nederland zou dolgraag een plaats willen innemen in de VN-veiligheidsraad. Dit is na de ramp met de MH-17 noodzakelijk, zo oppert de koning die van stal is gehaald om een verpletterende indruk achter te laten. Alhoewel ik denk dat men er niet in slaagt om Nederland lid te maken van de veiligheidsraad, heeft het natuurlijk wel iets tragisch. Nederland zou een “uitstekende” kandidaat zijn i.v.m. het aantal “vredesmissies” waar we aan hebben deelgenomen, daar is de naam “Karremans” uiteraard niet gevallen. Bovendien, wie wil er lid worden van een kliek die Saoedi-Arabië verantwoordelijk stelt voor de mensenrechten? Het is voor Saoedi-Arabië de perfecte manier om haar eigen “schoonheidsfoutjes” in relatie tot de mensenrechten te verdoezelen.

Men lijkt overigens steeds minder principieel te worden; waarom zou je kritisch doen, als het ook makkelijk kan? Het lijkt één van de haken en ogen die onlosmakelijk aan het neoliberalisme verbonden zijn. Blijf kritisch tegenover machtige landen en maak ze geen onderdeel van een democratisch orgaan; men moet voorkomen dat de VN de FIFA van de internationale gemeenschap wordt. Zoals in de column van Hertzberger in NRC Handelsblad te lezen is telde 2014 1 resolutie over Noord-Korea en 14 over Israël; hoe kan iemand dat nog langer serieus nemen? Aan meebuigen komt ook een eind; wanneer meisjes van 13 jaar oud richting asielzoekerscentra komen omdat Nederland in het buitenland gesloten huwelijken erkend (ook wanneer minderjarigen betrokken zijn), moet de grens tussen culturele vrijheid en westerse normen & waarden getrokken worden.

En terwijl Nederland als een klein kind op het partijtje van de populairste jongen uit de klas uitgenodigd wil worden, baart het de VS grote zorgen dat Rusland aan het huishouden is in Syrië. Dat kan namelijk nooit de bedoeling zijn; als er één land is dat de vrijheid komt brengen is het Uncle Sam, en daar kan men de moderne tsaar niet goed bij gebruiken. Poetin vecht namelijk aan de zijde van Assad, om te zorgen dat die stevig op zijn troon kan blijven zitten; hierbij zouden er door Russisch toedoen veel burgerslachtoffers vallen. Alhoewel er nog niet duidelijk is in hoeverre dit burgers of rebellen zijn, is het natuurlijk voor het eerst dat de VS zich bekommert om burgerslachtoffers; volgens hen is dat nou eenmaal het bijproduct van invallen in het buitenland. De wereldpolitiek is in de afgelopen 10 jaar niet zo nadrukkelijk aanwezig geweest als nu.

En terwijl Obama, de laatste verstandige president van de VS voor een lange tijd, zijn termijn uitzit, staan de republikeinen schreeuwend aan de poorten te rammelen. De president zucht, deze week was de VS getuigen van de zoveelste schietpartij dit jaar. Ze zijn van regelmatige incidenten ontpopt tot een bijna wekelijkse traditie. En terwijl Clinton enkel werkt aan het opbouwen van een “betrouwbaar” imago, schreeuwen de republikeinen moord en brand. Donald Trump schreeuwde al uit dat de docenten ook maar wapens moeten hebben en Jeb Bush reageerde op een mogelijk wapenverbod met een aparte uitspraak: dan moeten we ook zwembaden sluiten omdat kinderen erin kunnen verdrinken. Dit soort weken zetten je aan het denken: hoe ziet de wereld er over een jaar of tien uit?