zondag 18 november 2018

Van pamflet tot tweet; polarisatie is van alle tijden


Als zonnepanelen die nooit in de schaduw staan, laadt men zich voortdurend op voor verschillende discussies aan de diverse talkshowtafels. Er wordt polarisatie gezaaid, om vervolgens opinie te oogsten. Elke avond moet er weer een programma worden gevuld, en de discussies zijn wel zo overzichtelijk wanneer er een duidelijke tegenstelling aan tafel plaatsvindt. Maar is dit een fenomeen van de laatste jaren? Neen, polarisatie is de rotte vrucht die de mensheid zo nu en dan in de mand met smetteloze appels werpt.

Nu wordt het nepnieuws op Twitter en Facebook verspreid. Het kwaliteitsnieuws wordt alleen door de elite geraadpleegd, en de lageropgeleiden doen het met de wanstatige woordenvodjes die op het internet circuleren. Dit is echt iets van alle tijden. Vroeger had men weliswaar geen Twitter of Facebook, maar er werd genoeg nepnieuws verspreid. Pamfletten met fakenews werden uitgedeeld in de vele trekschuiten die ons waterrijke land kent. Deze pamfletten hadden een enorme invloed op de publieke opinie, en vormden zo een perfect instrument voor polarisatie.

Toen de gebroeders De Witt uit de Gevangenpoort werden gesleept en verderop werden vermoord, waren zij misschien wel de eerste Nederlandse slachtoffers van nepnieuws. Het zouden verraders zijn, regenten die er niet waren voor de echte Nederlanders. Daar is een polariserende tweet over Rutte niks bij.

Dan de polarisatie op gebied van geloof. Vandaag de dag is een gedeelte van de bevolking van mening dat de islam een groot gevaar is. Een schande, dat men dat vindt. Het past niet bij Nederland, is een andere vaak gehoorde zin. Totale onzin. Nederland is geboren uit religieuze polarisatie. De Tachtigjarige Oorlog begon bij de strijd tegen de katholieke overheersing en lang na die oorlog werden katholieken als een gevaar gezien. Pas in de 19e eeuw kwamen de katholieke bisdommen terug in Nederland en in 1938 zei de SGP-oprichter Kersten nog het volgende over de katholieken: ‘Rome is onze grootste vijand. Meer dan voor socialist en NSB’er heeft ons protestantse volk voor Rome te vrezen’.

Afijn, zal u wel denken, dat was het begin van de 20e eeuw. Maar er zijn nog zoveel voorbeelden. De bestorming van de communistische krantenredactie in 1956, de krakersrellen in Amsterdam in de jaren ’70, de inhuldiging van Beatrix waar relschoppers en koningshuisfetisjisten tegenover elkaar stonden en de felle kernwapendiscussie in de jaren ’80.

Inderdaad. Er lijkt veel meer polarisatie aanwezig wanneer we dit vergelijken met de jaren ’90. Maar dat was een vrij stille periode ten midden van roerige tijden. De uitingen van polarisatie zijn echter wel zichtbaarder geworden. Het opinieaanbod op tv en internet is veel groter en op social media heeft iedereen een platform om zijn of haar ongenoegen te spuien. Kortom: polarisatie is terug van nooit weggeweest. 


Geen opmerkingen:

Een reactie posten