Koerdenleed

De mens is van nature een overlever. En wie niet kan overleven, zal niet overleven. Dat is wat we “het recht van de sterkste” noemen. De mens toonde in de beginfasen van zijn bestaan geen mededogen met zijn soortgenoten. Nadat de sociale banden ontstonden en de mens zijn naastenliefde ontwikkelde, begon men zich om de ander te bekommeren. En langzamerhand heeft zich dat ontwikkeld tot organisaties als Amnesty International en andere actiegroepen die zich elk onrecht in de wereld erg aantrekken. We zien echter ook dat de afnemende maatschappelijke betrokkenheid en de toenemende gemakzucht ertoe leiden dat we niet immer bereid zijn om vrijheid en gelijkheid te vuur en te zwaard te verdedigen. Wanneer westerse landen een confrontatie moeten aangaan die mogelijk de handelsbelangen schaadt, heeft men zand in de ogen.

We zijn altijd al geïnteresseerd geweest in volken die door een grote overmacht onderdrukt worden. Het begon al bij het joodse volk dat in Egypte gebukt ging onder de tirannie van de farao, u kent het Bijbelverhaal “De Exodus” wellicht wel. De joden waren slaven omdat het een volk was zonder land, er was dus niemand om de belangen van het joodse volk te behartigen. Dan degradeer je als volk al snel tot slaaf of zondebok (zoals vooral in de middeleeuwen en begin 20^e eeuw het geval was). Pas wanneer een zwervend volk een land toegekend krijgt, krijgt het een gezicht. Een gezicht dat “nee” kan schudden wanneer er inbreuk wordt gemaakt op de belangen en rechten van het volk.

En na jaren van vervolging, beschimping en tweederangs burgerschap, heeft het joodse volk inmiddels een gezicht gekregen: Israël. Het is dan een gezicht vol onvolmaaktheden en dat volgens sommigen een drastische facelift moet ondergaan (ik had hier een licht-antisemitische grap over een neuscorrectie kunnen maken), maar het joodse volk heeft een bodem waar ze de wortels van haar stambomen in te planten. Toen de internationale gemeenschap dacht achterover te hangen nadat het joodse vraagstuk in 1947 opgelost leek, hebben we tot op heden tenminste één volk over het hoofd gezien: de Koerden. Het volk dat in het Midden-Oosten, verspreid over verschillende landen, leeft. Het heeft nergens zijn thuisbasis gevonden.

Alhoewel de Koerden in eerste instantie geen land nodig lijken te hebben, lijkt de noodzaak voor een eigen land te groeien i.v.m. de onacceptabele wijze waarop Turkije met deze minderheid omgaat. Koerden zijn in Turkije nooit voor “vol” aangezien. Ze werden niet gezien als gewone turken en de verwachte komst van Koerdistan na de eerste wereldoorlog, bleef uit. Alhoewel ik de gewapende strijd van de PKK als een kansloos bloedbad zie, kan men zich afvragen in hoeverre er ruimte is om te praten als men weet dat de Turkse regering vaak beweerde dat de koerden niet bestaan en het tot 1991 verboden was om Koerdisch te spreken. Dat versterkt de dialoog niet. De PKK werd op velen terrorismelijsten geplaatst maar diezelfde organisatie wordt nu op een voetstuk gezet. Waarom? Omdat ze (mee)vechten tegen IS. De VS vliegt, op veilige afstand, wat rond met op afstand bestuurbare vliegtuigjes en de Koerden knappen het vuile werk op aan het front. Het eens zo gehate Koerdische onafhankelijkheidsleger krijgt vanuit alle hoeken en gaten steun. Westers gemakzucht? Ik denk het wel. Men heeft het in Nederland niet graag over de Koerden, wellicht omdat ze de Turkse gemeenschap niet voor het hoofd willen stoten. Jarenlang zijn de Koerden meesterlijk genegeerd en nu worden ze gesteund omdat ze toevallig dezelfde kant op schieten.

De strijd tegen IS is al een lange tijd gaande en zal ook nog een lange tijd plaatsvinden. Het is de etterende puist die is ontstaan door het mislukte buitenlandbeleid van president Bush. Het resultaat is een terroriserende samenleving waar de middeleeuwen modern bij afsteekt. Een samenleving waar vrouwen amper rechten hebben en waar lijfstraffen niet ongebruikelijk zijn. Een internationale coalitie, waaronder westerse landen en het Koerdische leger, vecht tegen deze mensonterende radicalen. De Turken hebben zich lang afzijdig gehouden, maar nu grijpen ze in. De turken vechten mee, het zou een eerste samenwerking met het Koerdische leger kunnen betekenen; zij aan zij tegen de vijand. Maar nee. Het Turkse leger valt de PKK aan met raketten als vergeldingsactie voor een aanslag door de PKK, die aanslag is uiteraard op geen enkele manier goed te praten, voor extremisten geldt immers geen enkel excuus. Hoe dan ook: een dialoog is weer eens de mond gesnoerd.

McPain

Een land wordt overspoelt met bommen, de rook hangt als een giftige deken over het land heen. Burgerslachtoffers lijken “noodzakelijk”, napalmbommen zijn gerechtvaardigd. Waarom? Omdat het de strijd voor democratie en vrijheid is… De man die redelijk wat mensen het leven ontnomen heeft, wordt in zijn vliegtuig neergeschoten en gevangengenomen door de Noord-Vietnamezen. De jonge John McCain zit vast.

Wanneer je het verhaal vanuit een perspectief bekijkt van de jonge Amerikaan die democratie komt “brengen” in Noord-Vietnam en vervolgens neergeschoten wordt, drie jaar lang wordt opgesloten en zo nu en een marteling moet ondergaan, is er wellicht wat medelijden met de man te krijgen. Maar als je bedenkt dat de nutteloze Vietnamoorlog die door de Verenigde Staten ten onrechte is begonnen, vanwege het veelvuldig bombarderen ongelofelijk veel onschuldige burgers het leven heeft gekost, weet men deze opsluiting en lijfstraffen wellicht in een perspectief te plaatsen. Alhoewel bijna de hele wereld heeft erkent dat de Vietnamoorlog een totaal zinloos en ziekelijk imperialistisch avontuurtje is geweest, zijn er altijd nog mensen die de oorlog terecht vonden en de Amerikaanse soldaten uit die tijd als helden onthalen. Ze hebben immers als trouwe patriot gevochten tegen het “rode gevaar”. Ach, we moeten natuurlijk niet vergeten dat de Verenigde Staten het land is waar de term “socialist” een scheldwoord voor linkse politici is en soms in één adem met het nationaal socialisme wordt genoemd.

Een aantal jaar later stond Donald Trump op een prachtig, groot podium waar hij een speech hield. Waarom? Omdat hij presidentskandidaat is. Hoeveel presidentskandidaten er zijn? Belachelijk veel. Het is moeilijker om door de selectieprocedure van de McDonalds te komen dan om presidentskandidaat voor de republikeinse partij te zijn. Donald Trump galmde zijn dure, rechtse woorden door de zaal. De Verenigde Staten moest de “American Dream” nieuw leven in blazen! Het publiek keek ademloos toe hoe deze blaaskaak met het kapsel van een overreden hamster de ene oneliner na de andere het publiek ingooide. Trump wil geen zoete broodjes verkopen. Hij wil kietelen, hij wil plagen, hij wil sarren. Dat deed hij al eerder toen hij een paar domme uitspraken over Mexicanen deed. En nu deed hij het weer. Dit was dan wellicht een terechte uitspraak, maar hij had ‘m beter niet kunnen doen aangezien je er geen vrienden mee maakt: McCain is geen oorlogsheld. Waarom? Omdat McCain zich gevangen heeft laten nemen, dat maakt hem dus een “loser”. Trump is sowiezo niet zo’n grote held van de Vietnamoorlog.

Alhoewel ik Donald Trump altijd een grote idioot heb gevonden. Was ik het dit keer volledig met hem eens. Inderdaad! McCain is geen oorlogsheld en de Vietnamoorlog is een zwarte pagina uit de Amerikaanse geschiedenis, waarom heeft men geen zelfkritiek? Die maffe bejaarde John McCain die tijdens de campagne voor republikein Mitt Romney zei dat hij hoopt dat Obama zal winnen, is niet iemand waar men nog veel respect voor hoeft te hebben. Hij is net als Bush een hillbilly met een stropdas om. En terwijl Trump de ene na de andere ongelukkige uitspraak doet, hangen de andere kandidaten wat achterover. Ze steken hun handen niet in het wespennest. Ze hoeven zich niet hevig in de spannen om zieltjes te winnen. Trump doet immers toch al het werk.

Ondertussen lopen extreemrechtse lieden met nazivlaggen door Washington. Waarom? Omdat Obama een neger is die door de duivel gestuurd is om het land te regeren. Of ze dat letterlijk gezegd hebben weet ik niet, maar het is de manier waarop deze mensen redeneren. Alles zit tegen. Het is een misverstand dat deze extremisten de schuld op één groep afschuiven. De schuiven de schuld van één groep af. Iedereen is schuldig aan de misère, behalve de blanke medemens. Eén van de mannen die in deze hersenloze stoet loopt beweert niet zoveel met Hitler te hebben, maar wil wel graag de symbolen gebruiken. Waarom hij ontevreden is? Omdat de gevangenissen vol zitten met etnische minderheden. “Al die Mexicanen terug naar Afrika!” Het lijken de woorden van een gehersenspoeld en verward kind, maar ze glijden van een volwassen tong. Op dat moment wordt alles duidelijk. De Verenigde Staten is geen land van bemiddelen, geen land van het midden, de tussenweg. Het is een land van uitersten. 

Gestrand Griekenland

Een kapmes glijdt door het landschap van Afrika. Het zwaait heen en weer en laat het leven uit lichamen stromen alsof ze slechts het leven van een plant ontnemen. Boko Haram, synoniem voor puur kwaad. Dorpen worden uitgemoord, gekerm wordt gehoord en opstand wordt in de kiem gesmoord. Leeg blijven de huizen achter, als een verkoold geraamte, een slachtoffer van een moordende pyromaan. Hoe nieuwswaardig is een dode, als hij rondom de evenaar afscheid heeft genomen van het aardse bestaan? Aanslagen schokken, maar schokken verdwijnen. Onze emoties worden met elke dode minder intens. We lopen om andere zaken te mokken, want rampspoed in herhaling ontgaat op den duur de mens.

Het is geen nieuws meer. Het is niet interessant. De stapel met slachtoffers van Boko Haram wordt steeds hoger en onze nek verkrampt als we steeds omhoog moeten kijken. Bovendien raken we niet onder de indruk van dit soort moorden. Het gebeurt immers vaak genoeg. We kijken liever de hele dag naar Griekenland om te kijken of ze al uit de euro zullen treden. We lijken gefixeerd. Hoe loopt Dijsselbloem? Zegt dat iets over de voortgang van de onderhandelingen? Heeft Merkel al de oorlog verklaard? Heeft Poetin Griekenland al tegen elk aannemelijk bod weggekaapt? Moeten we in de volgende zomer tol betalen aan de Chinezen als we tijdens de vakantie over de Griekse wegen rijden? Het is een vermoeiend schouwspel.

Nadat alle wereldleiders hebben gereageerd op de recente ontwikkelingen in Griekenland wordt Rutte ook even wakker geschud. Hij staat op als een jongetje dat zijn spreekbeurt niet goed heeft voorbereid, hij laat weten dat Griekenland wel maatregelen moet nemen! Anders komt er geen hulp! Zo! Pak aan! Die zit. Tsipras schijt nu al in zijn broek. Dit is spierballentaal. Want alhoewel het leuk klinkt voor een premier met het “Niet doorschuiven, maar aanpakken” principe in het achterhoofd, vraag ik me af waar Griekenland maatregelen zal moeten nemen. Het is duidelijk dat Griekenland het belastingstelsel moet hervormen, vanzelfsprekend. Maar dat is een open deur. En als onze premier ergens niet van houdt, is het wel een open deur intrappen. Bezuinigen lijkt me in ieder geval onzinnig, aangezien er bijna geen operationele voorzieningen meer aanwezig zijn. Brussel neemt een leren broekriem en prikt er met een breinaald gaatjes in, zodat Griekenland hem nog meer kan aanhalen.

Of ze zullen blijven? Ik denk het wel. Griekenland is als een irritante gast die je huis maar niet wenst te verlaten. Wanneer je net wil gaan zitten, liggen ze voluit op de bank. Wanneer je wil praten, pakken ze hun smartphone. Wanneer je wil zeggen dat het wel eens tijd wordt om het bezoek af te sluiten, pakken ze haastig een fotoboek waarbij het uitblijven van een toelichting van minimaal 15 minuten per foto als uiterst onbeleefd opgevat wordt. En voordat ze net lijken te vertrekken, grijpen ze vluchtig naar hun lege jaszakken en vragen ze of je toevallig nog wat geld kan lenen.

Tsipras zal er bij de vergaderingen bijzitten als een coach van het Chinese nationale pingpong-team. Terwijl hij aan de lange vergadertafel zit, zal zijn hoofd constant naar links en rechts bewegen om te horen wat hem en zijn land te wachten staat. Hij zal alle scenario’s te horen krijgen. Tijdelijke Grexit, permanente Grexit, herinvoering van de Drachme, etc. Wat er vanavond uit zal komen zal ons nog even onduidelijk blijven. Wel hoop ik dat Tsipras even een rondje maakt door het gebouw van het Europees parlement om aan te wijzen waar eventueel op bezuinigd zal kunnen worden. Dat zou een prachtig beeld opleveren: Van wie zijn die kantoortjes? Kunnen jullie niet met meerdere mensen op één kamer? Jongens het declaratiesysteem moet echt zo snel mogelijk aan banden! Jullie mogen niet constant verhuizen tussen Brussel en Straatsburg, kom op! Die roltrappen kunnen weg, luiheid wordt niet geaccepteerd. Chauffeurs en dienstwagens inleveren, als je slim genoeg bent om een Unie te besturen, kan je ook zelf in je auto rijden. Hoe zit dat met die etentjes? Die betaal je maar uit eigen zak van je riante salaris! Tsipras verlaat het gebouw en roept na dat hij alleen in Europa blijft als ze in Brussel de nodige maatregelen gaan nemen, anders vraagt hij een militaire alliantie met Poetin aan. Zo! Pak aan! Die zit.

Όχι!

De zon schijnt in het spotgoedkope vakantieparadijs. De straten zien er rustig doch vredig uit. Alhoewel de terrasjes er uitnodigend uitzien, hangt er toch een soort waas omheen. Een waar van versletenheid; rafelige tafellakens, gebarsten ruiten & geroeste reclameborden. Een oude man zit op een bankje op een plein in een Griekse stad. De gebouwen hebben hem op zien groeien, de straten zagen zijn schaduw groter worden en na een leven van hard werken heeft hij de eindstreep gehaald: pensioen. Zijn kleinzoon en kleindochters zijn op bezoek, ze spelen op een pleintje verderop. De oude man had net nog even meegedaan, maar nu rust hij even uit.

De man ziet er niet verschrikkelijk uit. Hij ziet er niet uit als een crimineel, zakkenvuller of stuk tuig dat achter tralies moet worden gezet. Maar hij leeft op het rantsoen van een gevangene en hij is te oud om na te denken over een onzekere toekomst. Hij dept zijn voorhoofd met een verfrommelde zakdoek en laat zijn hand glijden door zijn, inmiddels, dunne, grijze haar. Hij vreest voor zijn kinderen, want de armoede is overduidelijk toegeslagen. Alles wordt minder; sociale zekerheid, veiligheid, koopkracht, toerisme. De nieuwe premier is erg populair, het lijkt wel of de halve bevolking aan zijn voeten ligt. De oude man is er niet erg van onder de indruk, hij voelt zich af en toe meer toeschouwer dan deelnemer als het “de Griekse bevolking” betreft.

Er moet vandaag worden gestemd. Waarover? Een referendum. Meer bezuinigingen. De vraag die bij de oude man opkomt is: waar denken de heren op te gaan bezuinigen. Noem me een populist maar wat denken die heren met hun pantalons en stropdassen van paardenhaar waar ze mee bezig zijn? De heren van het Europese parlement kunnen alles declareren en hoeven geen bonnetjes in te leveren. Ze krijgen riant betaald voor een schamele bijdrage aan de politieke unie. Diezelfde heren beweren dat de Griekse bevolking deze bezuinigingen maar gewoon moeten ondergaan. Waarom? Omdat ze niet kunnen verkopen aan het thuisfront dat ze het aan Griekenland geleende geld nooit meer terugkrijgen. Er is geen enkele mogelijkheid. Er is geen toekomstperspectief voor Griekenland zolang ze met zo’n schuld zitten. Ze moeten kunnen beginnen op een schone lei en met een beter belastingstelsel. Ach, denkt de oude man, vertel dat maar aan je kiezers.

Als er één land is dat weet dat een nationale schuld als het zwaard van Damocles boven de bevolking kan hangen, dan is het Duitsland wel. Het land had na de Eerste Wereldoorlog totaal geen toekomstperspectief. En een land zonder duidelijke toekomst, kiest er zelf een. Nu hebben de Duitsers wel een zeer ongelukkige keuze gemaakt, maar het laat zien wat financiële problemen kunnen veroorzaken. We zijn nu al lange tijd getuigen geweest van het spectaculaire schermspel tussen de Grieken en de Europese top. Er is echter nog geen duidelijke winnaar aan te wijzen. Griekenland kan uit de Euro vallen, maar wie heeft daar baat bij? Griekenland zal een spotgoedkoop vakantieland worden en wellicht uit haar as herrijzen en landen als Italië en Spanje zullen daar jaloers naar om kijken. Ik denk niet dat Europa het zo ver laat komen. Europa zal bang zijn dat andere landen voet aan grond krijgen in Griekenland.

Wat zou de oude man gaan stemmen? Voor of tegen het nieuwe bezuinigingspakket? Ja of nee? Vαί of όχι? De oude man moet lachen terwijl hij vanbinnen huilt. Wat zal er van dit land terecht moeten komen als ze nu nog meer moeten bezuinigen. Hij kan zich herinneren dat hij vroeger een hond had die ze “vuilnisbakkie” noemden, omdat hij alle etensresten had. Nu eet hij en de rest van de familie bedorven voedsel waar de hond nog zijn neus voor optrok. Het voordeel van die gezinnen die vuilnisbakken plunderen is dat de Griekse regering op vuilnismannen kan bezuinigen. De oude man glimlacht bij deze gedachte, humor is zijn manier van relativeren. Zijn vrouw roept vanuit de keuken, ze gaan weg. De oude man gaat naar huis om zijn stemkaart te pakken. Ze gaan stemmen voor of tegen het referendum. De oude man strompelt richting zijn huis met zijn broek met een stuk touw vastgeknoopt om zijn magere, oude middel. Hij zou een riem kopen maar zijn pensioen is niet gestort. Hij mompelt: noem me een populist, onrealistisch en onverantwoordelijk. Maar ik ga stemmen, en ik stem Όχι!