Gelukszoekers!

Het was een lange en uitputtende reis. Maar wat verwacht je? De overtocht is niet makkelijk en snel gemaakt, je moet er als gelukszoeker maar wat voor over hebben. In een zwak vlotje moest de man de hoge golven trotseren. De man is inmiddels zeeziek van de deining en suft langzaam weg. Een grote golf trekt de man uit z’n vlotje. De man schrikt op en zwemt met al zijn kracht richting het strand. Uitgeput loopt hij de laatste stapjes en wanneer zijn voeten in het droge zand staan, zakt hij door zijn knieën. De gebroken Bram Moszkowicz aanschouwt het politieke landschap waar hij in terechtgekomen is. Een nieuw land, een nieuwe kans.

Het was een aandoenlijke persconferentie. Het was al lang bekend dat Bram de politiek in zou gaan, nu het zover was, waren de verwachtingen hoog gespannen. De pers was verzamelt in Nieuwspoort en iedereen wist wat ze zal worden aangereikt, ze wisten alleen nog niet hoe het was verpakt. Wanneer de camera’s al een glimp van de kale, dandyeske, zonnebankgebruinde dissident-PVV-er Van Klaveren hebben opgevangen, weet iedereen dat het niet lang meer zal duren voordat we ons zwarte schaap te zien krijgen. Er klinkt orgelmuziek, (wat later de intro van “That’s Life” van Frank Sinatra blijkt) en het lijkt net of er een variété act op het punt staat te beginnen. Vervolgens komt er een onzekere Bram naar binnen gesukkeld, die in een slecht zittend C&A pak een speech voorleest waar hij een aantal open deuren intrapt. Moet dit de nieuwe flamboyante politicus worden? Hij lijkt nu al onzekerder dan Yolande Sap! Dat is overigens niet zonder reden, hij heeft immers al in talkshows laten blijken dat hij nog niet zoveel van het partijprogramma afweet.

Los van het betwistbare punt of Bram op inhoudelijk vlak een kansrijke politicus zal worden, verwacht je dat hij de kiezer zal proberen te imponeren met zijn charmerende en welbespraakte toon die hem van veel politici zou onderscheiden. Dit is in ieder geval geen sterk begin. Bovendien hebben we helemaal geen Moszkowicz nodig om de Tweede Kamer op haar grondvesten te doen schudden. Een langzaam inzakken spreekgestoelte tijdens het betoog van Mansveld, is daar al genoeg voor.

We zijn altijd zo geïnteresseerd in dit soort bijzaken, zodat we kunnen wegkijken van de pijnlijke hoofdzaken die momenteel op tafel liggen.  Een paar jaar geleden opperde onze oud-premier nog dat hij terug wilde naar die oude VOC-mentaliteit. Die is wat mij betreft wat doorgeslagen. Het begon bij het accepteren van culturele verschillen om geen barrière op te werpen voor de handel die door Nederland gedreven moest worden, en nu lopen we bij elke gevoelige kwestie op eieren. Provocatie is natuurlijk onnodig, maar we moeten bepaalde zaken zoals de Armeense genocide toch inmiddels wel erkennen. We blijven het met oprechte lafheid een “kwestie” noemen. We grote delegaties naar Cuba, Rusland en Saoedi Arabië om de banden aan te halen en nationale rampen met krokodillentranen herdenken, maar er komt geen delegatie van het kabinet om de Armeense genocide te herdenken.

Een grote herdenking en wie komt er namens Nederland? Arie Slob! Arie Slob in z’n eentje naar zo’n herdenking sturen is ongeveer hetzelfde als Lutz Jacobi lid maken van de VN-veiligheidsraad! Het kabinet geeft door deze laffe stellingname vrij spel voor types als Kuzu en Öztürk. Het komische duo voor al uw feestavonden en partijen. Ze bieden diverse spellen aan waarmee ze het publiek vermaken zoals: de zeteldans, een dans waarbij er steeds een zetel wordt weggeroofd. Daarnaast komen ze met goocheltrucs waarbij ze pijnlijke historische gebeurtenissen uit het Turkse verleden laten verdwijnen en een Koerd langzaam van het podium verdrijven.

Daar zit Bram dan. Zijn politieke doel is bereikt, hij zit in Den Haag. Waarvoor deed hij het nou ook alweer? Volgens zijn speech deed hij het voor zijn kinderen en voor de maatschappij. Hij zou nu voor de maatschappij willen betekenen, wat hij jaren voor cliënten heeft betekend. Dat beloofd veel goeds, de slechte omgang met cliënten is o.a. de reden dat hij nu geen advocaat meer is. Waar deed hij het echt voor? Voor zijn inkomen. De politiek wordt op deze manier een soort samenraapsel van werkloze, publieke figuren die op zwart zaad zitten en ineens zeer maatschappelijk betrokken zijn. Er zijn mensen die uit pure wanhoop 10 sollicitatiebrieven per week schrijven om aan een baan te komen. Voor hen heb ik momenteel meer respect dan voor uitgerangeerde gelukszoekers die met hun bootje het politieke landschap binnenvoeren. 

Bed, bad & brood

U kent het vast nog wel uit uw middelbare schooltijd: de invaljuf. Wanneer een docent op cursus is om een paar simpele instructies van nieuw lesmateriaal te leren, is de docent een paar lessen afwezig. Ze leren op een cursusdag over de nieuwste snufjes, zoals het gevreesde “smartboard” dat zo’n geavanceerde interactie van de gebruiker vereist dat raketwetenschap er volgens docent-digibeten er niets bij is. Het zou natuurlijk ook zo kunnen zijn dat de docent ziek of overspannen is, wanneer dat laatste herhaaldelijk het geval is, zet dat vraagtekens bij de houdbaarheid van het docentschap. Hoe dan ook: de docent is afwezig en er moet snel een vervanger gevonden worden.

Bij langdurige afwezigheid van de reguliere docent, wordt er een docent van buiten de school bijgehaald. Deze arme, onzekere ziel staat binnen de kortste keren voor een klas vol etterende pubers. De invaljuf loopt al onzeker door de voor haar onbekende gangen. Even haalt ze diep adem en slaat ze een kruisje voordat ze het klaslokaal binnentreed. Met rechte rug komt ze het klaslokaal binnen, ze doorstaat de chaos en verwondering om haar heen en draait zich om zodat ze een paar woorden tegen de klas kan richten, ze moeten immers weten wie hier de baas is. Met een schreeuwend offensief waarbij ze om stilte maande, bleek haar kruit echter snel verschoten. Ze staat voor de klas met wisselende emoties en onredelijke schreeuwpartijen, de reactie van de leerlingen in zo’n situatie is de gezondst en meest rationele die op dat moment mogelijk was: gezagsondermijnend. De wanhoop nabij verlaat een huilende invaljuf het lokaal.

Dit is de carrière van Anouchka van Miltenburg in een notendop. Nadat Buma beweerde wat iedereen al sterk vermoedde: sturing in het debat. Verliet Anouchka de Plenaire zaal om even op de gang uit te huilen. Het zal toch niet zo moeilijk zijn om voorzitter te zijn? Je hoeft enkel orde te houden en consequent te zijn. Dat is precies wat deze (toekomstige ex-) voorzitter niet is. Van Miltenburg lijkt de eerste VVD-er te zijn die niet hoeft te frauderen om in opspraak te geraken, ik weet niet of dat iets is om trots op te zijn maar onderscheidend is het wel. Wat zal er met deze voorzitter gebeuren als ze straks Bram Moszkowicz, die al genoeg ervaring heeft met lastige rechters, in toom moet houden? Ze moet er maar mee stoppen en een vlucht boeken naar de Canarische eilanden. En wanneer ze met een ontspannen hoofd richting haar vliegtuig gaat, moeten ze er bij de douane niet van opkijken wanneer ze in een veiligheidsscan opmerken dat deze vrouw geen ruggengraat heeft. Dat wisten we al lang.

We hebben het met bij voorzitterschap van de Tweede Kamer al kunnen waarnemen: wanneer een sterke leider vervangen wordt voor een zwakkere, wordt er gekeet. Hetzelfde fenomeen nemen we momenteel waar in Libië. Khadaffi was ooit een sterke leider, maar nu er een “democratie” tot stand is gekomen die enkel heeft geresulteerd in een door stammenstrijd verscheurd land. Dit is wederom een uitkomst van de succesformule die wij kennen als het westerse buitenlandbeleid. Als gevolg van de wanorde die hierdoor gecreëerd, komen er per dag velen vluchtelingen richting Europa. Dat is best begrijpelijk, alhoewel onwenselijk. De westerse wereld wil haar vingers geen tweede keer aan het Midden-Oosten branden, maar ze hebben toch zeker wel een bepaalde verantwoordelijkheid nu ze medeschuldige zijn van deze mensonterende toestand.

De vluchtelingen verspreiden zich, en de onwenselijke gevolgen daarvan worden zichtbaar in de stijgende onvrede onder de Europese bevolking. Veel vluchtelingen moeten weer terug naar het land van herkomst, en hier ligt de reden van de mogelijke val van het kabinet. De bed, bad, brood kwestie schudt zowel de luizen in de rode trui van Spekman als de rechtse paardenharen in de das van Rutte wakker. Een sterke profilering van de PvdA is in deze kwestie begrijpelijk, ze hebben zich immers bijna nergens in het kabinetsbeleid kunnen profileren en dat is de kiezers niet onopgemerkt gebleven. Het zal een kwestie armpje-drukken worden waarbij Rutte al vaak de spierballen heeft laten zien. De stugheid van de VVD lijkt altijd te overwinnen. De VVD richt de zorg in, de VVD beheert defensie en de VVD houdt Van Miltenburg de handen boven het hoofd, als het moet met bed, bad & brood. 

Burgerbloed

Het is avond. Het perron is leeg en kil, in de trein is het rustig en warm. Het was een mooie avond waarvan men dacht dat die door niets verstoord kon worden. De kalme NS-reiziger pakt een vertrapte Metro van de stoel tegenover hem en leest deze bladerend door. Enkele berichten zoals “Minder handschrift en meer computers op scholen” bereiken zijn netvlies. Waarom mogen kinderen tegenwoordig geen tekst verwerken zonder beeldscherm? Het is toch geen ontkenning of ondermijning van de technologische vooruitgang als je een zesjarig kind af en toe nog een archaïsch A-4tje onder de neus schuift? En wat voor zin heeft een studentenbezetting in het Maagdenhuis, wanneer er allemaal “sympathisanten” meedoen die nooit in de buurt van een studie zijn gekomen?

Onze NS-reiziger leest over de ouwe Le Pen die door zijn dochter langzaam maar zeker onder het politieke vloerkleed geschoven wordt. Langzaam en onder groot protest dreigt de antisemitische polarisatie-opa uit het politieke landschap te verdwijnen. Terwijl de bejaarden in Frankrijk langzaam uit de politiek verdwijnen, worden in Nederland nog een paar christendemocratische lijken opgewarmd voor de aftrap van de kruistocht naar een verkiezingsoverwinning.

Maar de gedachten van deze treinreiziger worden gruwelijk onderbroken. Een destructieve wervelwind van 100 hersencellen die over 30 lichamen verdeeld zijn, dendert de wagon binnen. Deze “heren” die te herkennen zijn aan hun shirts die een voetbalclub representeren, vernietigen een bank en tafeltje uit frustratie van een verloren wedstrijd. Niet dat een andere uitkomst van de wedstrijd een groot verschil zou maken, want dan hadden ze dit NS-meubileer uit euforie gesloopt.  Een conducteur komt de wagon binnen. De razende menigte kijkt als een stier die een rood doek voor ogen krijgt. De problemen volgen vanzelfsprekend. Deze “heren” zijn uiteraard niet in het bezit van een geldig vervoersbewijs en ze verzuimen het uiteraard ook om hun welgemeende excuses aan te bieden voor de schade die ze hebben aangericht.

De conducteur was op de hoogte van wat hem te wachten stond. Binnen enkele ogenblikken zou hij het slachtoffer worden van één of meer van de bruten die geen geweld schuwde. Alhoewel een deel van de boze menigte zich gedeisd houdt, stappen er twee naar voren. Ze buigen zich over de conducteur die, zeker op dit moment, niet al te groot lijkt. De conducteur ontvangt een aantal klappen en uit pure wanhoop kijkt hij onze NS-reiziger aan. Deze weet niet zo snel wat hij moet doen. Natuurlijk zegt zijn gevoel dat hij moet ingrijpen! Maar maakt hij veel kans? Hij kijkt op zich heen en ziet dat er een aantal andere passagiers aanwezig zijn. Hij wil wel ingrijpen maar de kans is aanzienlijk groot dat hij er dan niet zonder kleerscheuren af kan komen, wat moet hij doen?

Volgens oud-voorzitter van de Onderzoeksraad voor Veiligheid Pieter van Vollenhoven, moet de burger op zo’n moment “burgermoed” tonen. Via een non-verbale communicatie die in de saamhorige samenleving van Nederland vanzelfsprekend zou moeten zijn, moeten de burgers een blok vormen om de geweldplegers. Hoe kan iemand van de burger vragen om in te grijpen? De burger moet alles doen om zelf geen gevaar te lopen. En wanneer de burger de kans groot acht dat hij fysieke schade bij de conducteur kan beperken door in te grijpen, moet er sprake zijn van een persoonlijke beslissing of hij/zij wel of niet in wil grijpen. Wanneer gezaghebbende mensen op het gebied van veiligheid zoals Pieter van Vollenhoven dit soort oproepen doen, zetten ze de veiligheid van de burgers op het spel.

Wanneer de overheid er niet in slaagt om de veiligheid van het NS-personeel te waarborgen, moet er een professionele beveiliger aanwezig zijn die deze taak kan opvangen. De overheid kan moeilijk aan de burger vragen om de participatiesamenleving door te trekken tot het waarborgen van de veiligheid van NS-personeel d.m.v. een “mantelbeveiliger”. Door middel van trainingen worden treinreizigers voorbereid, in die trainingen leren ze bijvoorbeeld hoe ze moeten participeren in geweldsituaties in het OV. Daarnaast moeten conducteurs leren hoe ze door middel van wanhopige blikken de reizigers kunnen vragen om te hulp te schieten. Het OV van de toekomst! De trein staat op het station en de conducteurs stappen in. Dappere, in gevechtskleding gehulde burgers die als hun beschermengel willen fungeren, stappen in nadat ze een kus van hun geliefde hebben ontvangen. De trein vertrekt van het station en de reizigers zitten vol goede hoop. Op de zijkant van een van de wagons prijkt een groot spandoek: “Voor de kerst weer thuis”. 

Vertrouwen in graaiende klauwen

Vertrouwen, daar draait het om. Het lijkt inmiddels niet meer dan een uitgekauwd cliché, maar vertrouwen is en blijft de basis om prestaties te kunnen leveren. Men moet natuurlijk wel dat vertrouwen kunnen verdienen. Wanneer er weinig tot niets gepresteerd wordt, is er geen enkele reden tot vertrouwen.

Dat is precies de reden waarom het zo opmerkelijk is dat Hiddink en enkele voetballers van het Nederlands Elftal “er nog het grootste vertrouwen in hebben”. Daar is namelijk geen enkele reden voor. Er is niets tot vrij weinig gepresteerd en de coach blijft vastgenageld op de troon zitten. Dat is natuurlijk ook wel begrijpelijk. Het zou een afgang zijn voor een coach met zo’n carrière om af te druipen en toe te geven dat het verliezen van wedstrijden niet een geheime tactiek is, maar slechts te verwijten valt aan de poging van de bondscoach om een 5-sterren gerecht te maken met ingrediënten uit de plaatselijke snackbar (ik hoop dat deze beeldspraak waarbij het gerecht als de opstelling en de spelers als de ingrediënten worden, goed door u worden begrepen). De coach op leeftijd zit als een soort Ivo Opstelten aan de kant van het veld, en dat zit een coach op leeftijd al snel wanneer hij zich niet zoals Van Gaal met enige regelmaat onder jonge spelers bevindt.

Ik heb veel respect voor Hiddink en alles wat hij voor het voetbal gedaan heeft, maar het lijkt me zo triest wanneer die man zijn carrière op zo’n manier moet eindigen: falend voor het oog van heel voetbal kijkend Nederland. Ik hoop dan ook dat de komende wedstrijd goed voor hem en het elftal uitpakken en dat niemand zich straks afvraagt of die man niet beter aan het Max Boodschappenspel kan meedoen. Daarom hoop ik dat het “vertrouwen” dat men bij Oranje heeft, terecht is.

Een andere vorm van vertrouwen is die van het Nederlandse volk in de banken. En het is toch opmerkelijk dat een intelligente man als Zalm, de slechtste PR-stunt in jaren heeft weten te bedenken (ik heb een slechte grap zoals “Zalm had moeten weten dat de vis duur betaald wordt”, maar achterwege gelaten). Met de verhoging van de salarissen van de ABN-AMRO-top heeft deze prominente VVD-er de graaicultuur bevestigd. In zijn milieu moet het wel voor enige verbazing gezorgd hebben dat daar zo’n ophef over bestaat. Inderdaad, Mark Rutte gaf al eerder aan dat de VVD-achterban wat minder moeite heeft met de topsalarissen. De PvdA greep deze kans echter aan om zich weer te profileren als linkse partij, met als gevolg dat de privatisering nog een tijdje wordt uitgesteld. Is het geen idee om de NS pas volledig te laten privatiseren wanneer daar alle grote problemen zijn opgelost en de treinen tegen een redelijk tarief en met relatief weinig vertraging te benutten zijn?

Emile zag natuurlijk zijn kans weer vrij om een nieuw punt uit het SP-manifest aan het lot van de bank te verbinden, hij zag het immers wel zitten om de bank via een vijfjarenplan als staatsbank te houden. Natuurlijk heeft dit wat positieve effecten, zo kan de staat de rente die men op leningen moet betalen reguleren en ook kan de overheid de graaicultuur aan banden leggen. Het probleem is dat zo’n bank dan echter niet rendabel lijkt, en de overheid wil toch een groot gedeelte van het geld dat de overheid ooit in ABN-AMRO heeft gestoken, terugzien. Ik vrees echter dat we vrij weinig kunnen verwachten en dat het bedrag, samen met de lening aan Griekenland, verminkt terugkomt.

Voorlopig wordt er geen bank naar de beurs gebracht. De enige knopen die worden gehakt, bevinden zich in het Midden-Oosten. Een atoomdeal tussen landen waarvan één land beweert dat de staat Israël zo snel mogelijk vernietigd moet worden. In deze week lijken de verhoudingen in de wereld duidelijk te worden. In de westerse wereld wordt gegraaid, elders worden koppen uit het gazon der leven gemaaid. We zien het met de beursgang van ABN-AMRO en de atoomdeal in Iran: principes en geld zijn twee aparte zaken. Natuurlijk moet hard werken lonen, maar er is een grens tussen “goed verdienen” en “graaien”. Er is een verschil tussen “het breed hebben” en “financieel verzadigd zijn”. En ik hoop dat de graaiende klauw zich laat beperken tot een snel gevulde kinderhand.