De lijdensweek

Syrische vluchtelingen in een vluchtelingenkamp. Er is veel terreur voor nodig om mensen uit hun woonplaatsen te jagen. De Syrische vluchtelingen hadden in het land van herkomst een baan, een bestaan, vrienden, familie & kennissen. Maar nu worden ze opgevangen in een vluchtelingenkamp in Jordanië, in de regio van herkomst. Opvangen in de regio van herkomst is het nieuwe beleid dat de VVD heeft voorgesteld. Een beleid waar een hoop ophef over is geweest, maar laten we reëel zijn, het is niet realistisch om elke politieke vluchteling in de westerse wereld op te nemen. De PvdA trachtte uit haar as te herrijzen door een aanvallende opmerking te maken, de VVD zou immers zaken willen doen met dictators om te zorgen dat deze opvangkampen tot stand komen. Nee, daar moest de VVD niets van weten, de Volkspartij voor Vrijheid & Democratie zet namelijk nooit haar principes opzij in de omgang met andere landen (herinnert u zich de krokodillentranen van Willem Alexander bij de begrafenis van de Saoedische-Arabische terror-koning?).

De Syrische vluchtelingen drentelen door het kamp in afgedankte V&D shirtjes. Ze denken aan hun vermoorde familieleden en aan de toekomst die er niet al te rooskleurig uitziet. Maar dan lijkt het uitzichtloze bestaan van de vluchtelingen even onderbroken te worden. Een grote stofwolk doemt in de verte op, enkele minuten laten ziet men een witte vrachtwagen naderen. Ook hoort men het geluid van een helikopter, wat is er aan de hand? Krijgen we extra voedsel? Meer medische hulp? Kunnen we terug naar huis? Komt er meer legerbescherming die onze veiligheid kan waarborgen? De vrachtwagen staat stil en de helikopter is geland. Uit de helikopter stapt een vrouw, Minister Ploumen voor Buitenlandse Handel & Ontwikkelingssamenwerking. Ze wordt verwelkomt door vragende blikken die afwachten wat deze “westerse” vrouw hen te bieden heeft. Wat voor goederen komt ze uit haar westerse, superieure, geciviliseerde wereld brengen? Ze loopt richting de vrachtwagen, de klep van dit woestijnbestendig-vehikel wordt geopend. De vluchtelingen zetten een stap naar voren terwijl de vrachtwagen ontladen wordt. Nee, dacht de Syrische vluchteling, we zitten hier in de woestijn, getraumatiseerd, geterroriseerd, uit ons land gejaagd. We zitten in een omgeving verzadigd met zand, zonder ook maar één verharde weg en ze geven ons fietsen. Minister Ploumen keek trots rond en zag hoe de fietsen vol onbegrip werden aanvaard. Uiteraard werd er later nog een bedrag gestort waar de vluchtelingen echt iets aan hadden maar dit was toch het meest belachelijke aanbod ooit. De minister vroeg zich af hoe Nederland iets kon bijdragen, waarop ze uit Amsterdam afgedankte fietsen naar een vluchtelingenkamp in Jordanië stuurde. Ik durf te wedden dat ze voor dit plan nog een compromis met de VVD heeft moeten sluiten door de banden van de fietsen leeg te laten lopen, anders zouden die vluchtelingen wel heel snel deze kant op komen.

Maar het was niet het steekje dat bij de minister los zat dat ervoor zorgde dat heel Amsterdam zonder stroom kwam te zitten. Er werd paniekerig gereageerd en dat laat toch wel weer zien hoe afhankelijk we van het stroom zijn. Je zal het ook maar meemaken, woon je in Amsterdam en wil je met de trein reizen en blijkt deze helemaal niet te rijden. Vervolgens begeeft de arme, Amsterdammer zich richting het NS fietsenhok. Daar krijgt hij van de beveiliger te horen dat zijn fiets door een verwarde, bruinharige, socialistische dame is gejat. En wanneer de arme kerel des avonds op de bank wil ploffen om van een avondje voetbal te genieten, blijkt het Nederlands Elftal een versie van de “Hollandschen School” te spelen waarbij de jongens nog een jaartje moeten blijven zitten.

Maar ons leed is natuurlijk niet te vergelijken met het leed dat geleden is door de slachtoffers van een vliegtuigcrash in Frankrijk. Een egoïstische ziel, een idioot, iemand die zich bij een budget-vliegmaatschappij naar binnen heeft gewerkt en met zijn egoïstische daad talloze onschuldige mensen uit hun levens heeft gerukt. Sommigen mensen zijn zo egocentrisch dat ze niet dood willen zonder dat hun naam in de krant komt. Wanneer zij lijden, moet iedereen lijden, dat denken ze. Helaas is het niet uit te sluiten, hoeveel kan men er werkelijk aan doen? Het enige wat men kan doen is de angst trotseren, je bent namelijk kansloos. Wanneer je het stuur niet in handen hebt, kan je de koers niet bepalen, ook al is dit de meest onverantwoordelijke koers die een mens kan nemen. 

Volkspartij voor Fraude & Democratie

Maar wij nemen verantwoordelijkheid! Het is inmiddels het meest gebruikte excuus van de afgelopen weken. Wanneer er beleid uitgevoerd wordt waarvan de uitkomsten niet stroken met de verwachtingen en/of wensen, moet de kiezer de bittere pil maar slikken omdat ze tenminste hun verantwoordelijkheid hebben genomen. De laatste maanden is er duidelijk geworden dat veel VVD’ers betrokken zijn bij fraudezaken en of het aannemen van steekpenningen. Toeval? Nee, volgens de VVD niet! Dit is volgens de VVD de verwijten aan het hoge aantal VVD-bestuurders in het land en het zou in ieder geval niets te maken hebben met de aard van veel VVD’ers. Toch gaat het opvallen wanneer er in de Tweede Kamer ook leden van die partij zitten waarvan blijkt dat hun blazoen verre van smetteloos is. Nu herinner ik mij de campagne slogan van een paar jaar geleden van de partij in kwestie “Geen medelijden hebben met daders, maar met slachtoffers”. Daarom verbaast het mij des te meer dat de VVD-top de handen boven de hoofden van de frauderende VVD’ers houdt. Ik zeg: niet doorschuiven, maar aanpakken! De VVD is een partij met een behoorlijke staat van dienst, zorg dat het een partij is die schoon blijft van frauderend, politiek afval. Het zegt ook wel iets over de aard van de VVD-kiezer dat dit niet afgestraft is in de verkiezingsuitslag deze week.

Maar wij nemen verantwoordelijkheid! Schreeuwt ook PvdA. Het zou een harde confrontatie moeten worden tussen Roemer en Diederik en die bleef, ondanks het nieuwe kapsel & zelfvertrouwen van Roemer, uit. De debatten tussen PvdA en SP stelde over het algemeen niet zoveel voor. De debatten hielden ongeveer het volgende in. Roemer: Meneer Samsom, u breekt de zorg in dit kabinet af. U sloopt verpleegtehuizen, u zit in het kabinet en u voert VVD-beleid uit. Waarom vergeet u de socialistische waarden die in uw partij verankerd zitten? Samsom: Meneer Roemer, u staat alleen aan de zijlijn. De kiezer heeft niets aan u. Wij durven tenminste verantwoordelijkheid te nemen, wij zeggen: de sloopkogel in die bejaardentehuizen. Het is moeilijk, maar bezuinigen is een bittere pil. Daarnaast hadden we ook het langverwachte Pechtold-Wilders debat. Het zou een harde confrontatie worden tussen twee tegenpolen, een spectaculaire, politieke, knetterende argumenten-vuurwerkshow. Het leek er geeneens op. Het resultaat was een trieste vertoning, het leek een beetje op een oude band die “The Greatest Hits” met elkaar gingen spelen. De betweterige zinnetjes en oneliners die de afgelopen vijf jaar de revue passeerden, werden nu in een uur samengevat. Het was een eindeloze herhaling waar geen einde aan kwam. Een herhalend gevoel vol wanhoop en uitzichtloosheid, zoals een oefening op een cardioapparaat in de sportschool.

En terwijl de economie zich weer iets aantrekt, ziet de ABN-AMRO weer haar kans schoon om de lonen van de mensen in de topfuncties weer eens flink omhoog te gooien. En dit is misschien het punt waar we wat aan de Europese Unie hebben. De Nederlandse politiek staat als een leeuw zonder tanden tegenover bankdirecteuren die buitenproportionele bedragen buitmaken omdat het net binnen de begroting past. Een bankdirecteur mag een royaal salaris ontvangen, maar € 707.500 bruto per jaar is niet langer te verantwoorden tegenover de maatschappij en andere bankmedewerkers.

En terwijl de VVD slechts haar bescheiden wonden hoeft te likken, heeft de Partij van de Arbeid een bloedtransfusie nodig, om haar rode hart weer bij te pompen. De PvdA’ers op de verkiezingsavond keken alsof ze op een crematie waren waarbij ze afscheid namen van hun idealen, niet wetende dat de partijtop dat al jaren geleden gedaan heeft. De PvdA kan zich niet langer staande houden, maar dat is ook moeilijk wanneer je geen ruggengraat binnen het kabinet hebt. Een zwetende, ongeschoren Spekman die “het wel had zien aankomen”, klimt op het podium. Daar staat de man, met een microfoon in zijn hand, wat moet hij zeggen? Vroeger kon hij nog zeggen: “we zijn op z’n minst groter dan de SP” maar dat was nu ook niet langer het geval. En daarom moest hij zich vastklampen aan zijn laatste hoop. Een anekdote over een 91-jarige demente die niet doorheeft dat de PvdA al haar idealen verloochend. Als een partij het daarvan moet hebben, gaat er iets niet goed. 

Stem lijst Ivo

Ik moest deze week even denken aan het lijsttrekkersdebat van de gemeenteraadsverkiezingen in 2002, toen een anti-charismatische Ad Melkert tegenover de flamboyante Fortuyn zat. Fortuyn stak jeugdig en opgewekt af bij Melkert, die er als een gereformeerde op een modeshow bij zat. Op een gegeven moment neemt Melkert het woord, na een paar monotoon uitgesproken zinnen (de van Rossems hadden het hem niet zo na kunnen doen), onderbreekt Fortuyn hem. Melkert sluit zijn ogen en verzoekt geïrriteerd of de presentator, Paul Witteman, wat meer orde kan houden.

Ik moest aan dit beeld denken toen in Alexander Pechtold in het Pauw debat zag. Daar stond hij, de man die denkt dat hij premier is, de staatsman. Hij stond geklemd tussen de VVD en de PvdA, waar hij een meningsverschil mee had. Er moest namelijk bezuinigd worden! Waar toen men zich afvroeg waarop kereltje Pechtold (bijnaam verzonnen door Hans Wiegel) wilde bezuinigen, gaf meneer de democraat niet thuis. Enkele holle frasen zoals “zoveel als nodig is” en “bezuinigen in de overheid” kwamen over de lippen van deze middenmoot-politicus. Rutte slaakte een opgeluchte, liberale lach, waarbij hij al zijn tanden blootlegde. Diederik Samsom begon euforisch te schreeuwen alsof hij zojuist een booreiland heeft ontmanteld, en Alexander Pechtold stond er maar bij als een overspannen biologie docent die erachter komt dat alle schimmelproefjes in zijn lunchpakket zijn gegooid.

Het blijft lastig hé, luisteren. Zei Alexander tegen Diederik Samsom die, terecht overigens, antwoord wilde op zijn vraag. Uit radeloosheid wendde Pechtold zich tot de presentator: “Pauw!”. De man, die niet te beroerd was om te hulp te schieten, kwam al aangesneld om orde in de chaos te scheppen. Toen Pechtold de lange presentator op zich af zag komen, en begreep dat zijn verzoek een zwaktebod was, riep hij ondankbaar: Nee, ik heb geen hulp nodig. Waarom doet een politicus dit zichzelf aan? Waarom moet hij zoveel moeite doen om te verbergen dat hij van plan is om impopulaire bezuinigingsmaatregelen te nemen zoals bezuinigen op de zorg of veiligheid. Het is makkelijk om het kabinet verwijten te maken wanneer je zelf geen alternatief aanbiedt.

En terwijl dit schouwspel zich voordoet, kan Rutte zijn geluk niet op. En zijn lach is ook niet onterecht te noemen, de VVD doet het immers best aardig in de peilingen. Het is dan ook zeer onverstandig te noemen dat Schippers van volksgezondheid begint over een “complot tegen de VVD”. Het zou namelijk wel heel toevallig zijn dat alle fraudezaken rondom de VVD, juist nú uitkomen. Zo’n uitspraak van Schippers draagt niets bij aan de campagne. Het interesseert de VVD-kiezer namelijk niets hoeveel er gefraudeerd wordt, het is in ieder geval niet aan de peiling af te lezen. De VVD, houdt koers! Maar zorgt kapitein Rutte wel dat er niet teveel gemuit wordt aan boord?

Dit alles staat in de Telegraaf die ongeopend op de salontafel van huize Opstelten ligt. Daar staat een man, in zijn zolderkamer. Hij staat achter een spreekgestoelte en bereidt zich voor op zijn politieke comeback. “Stem lijst 22, samen zetten we de boel OpStelten!”. Nee, dat werkt niet. Uhm, “Niet links, niet midden, maar rechts door zee”. Ivo eten! Klinkt het gebiedend uit de keuken. Ja, ja, ik kom al. Het is Sonja van de thuiszorg, ze komt ongeveer 15 minuten per dag omdat het kabinet verzorgingshuizen heeft gesloten en gekort heeft op de thuiszorg. Als je bejaard bent ben je echt tevreden dat de VVD de beleidsmakers zijn in de zorg! Wat hadden we nou gezegd over al die paperassen Ivo! Doe ze nou eens weg, je bent met pensioen! “Maar ze zijn van het ministerie, ik moet ze nog doornemen.” Ivo luister, het hoeft niet meer! Je hoeft niet langer alle bonnetjes van de Albert Heijn te bewaren, wie kan het nou schelen of je stroopwafels kocht voor 1,25 of 4,70? Nou schiet op, eet je witlof op want ik moet zo dadelijk gaan. “Pardon” klinkt het op gezaghebbende toon, “wat zei u dat ik eet vanavond”. Nou Meneer Opstelten, gewoon wat Tafeltje Dekje vandaag gebracht heeft: draadjesvlees met aardappelen en witlof. “Dat eet ik niet”. U moet nu eens heel goed luisteren Meneer Opstelten, ik ga nu even naar de overkant, richting Mevrouw Jansen om haar luier te verwisselen. Als dat bord niet leeg is wanneer ik terugkom, dan zwaait er wat! Sonja van de thuiszorg beent zich woedend uit huize Opstelten en slaat boos de deur achter zich dicht. Ivo roept haar nog na: “Ik had vroeger bij mijn vrouw een zero-tolerance-beleid wanneer ze witlof opdiende!”

Wie is de wolf?

“Ik moet u zeggen dames en heren, dat ik veel respect voor u heb. Ik zie dat de band tussen ons elke dag sterker wordt. Ik heb bovendien zoveel respect voor president Obama, de klootzak.” Dat is een korte samenvatting van Netanyahu’s speech bij het congres in de Verenigde Staten. De Israëlische premier trapt zijn verkiezingscampagne af met een speech waarin oude koeien uit de sloot getrokken worden en tot malse zinnen worden bereidt. Alhoewel de alternatieven voor Netanyahu mij ook niet al te aantrekkelijk lijken, is deze man een huichelaar waar de VVD nog ú tegen mag zeggen. De inmiddels 65 jaar oude premier toonde foutieve informatie voor de VN veiligheidsraad over het aantal massavernietigingswapens die Iran tot haar beschikking zou hebben. En welke groep binnen het electoraat van de VS trapte eerder in zo’n leugen? Inderdaad de republikeinen waar Netanyahu door is uitgenodigd.

Wanneer men vervolgens naar het Provinciale Statendebat overschakelt, wordt het schisma tussen de Amerikaanse en de Nederlandse politiek steeds duidelijker. Emile Roemer die lichamelijk wat afgevallen en geestelijk wat aangekomen lijkt. En natuurlijk Buma de superchristen die zijn kiezers twee aan twee in de CDA-ark probeert de krijgen voordat ze in Diederik’s Greenpeace-boot stappen. Tenslotte de eeuwig betweterige Pechtold die zich gedraagt als een overspannen biologiedocent en Rutte die de taak van Wilders op zich probeert te nemen. Rutte was van mening dat Jihadisten beter kunnen sterven aan het front, dan terugkomen naar Nederland. Toen schoot menig parlementariër uit zijn of haar slof. Nee, dat kan hij niet zeggen. “We moeten die mensen een eerlijk proces geven”, werd er geopperd. En gelijk heeft men, iedereen die terug naar Nederland komt moet een eerlijk proces krijgen en natuurlijk is deze uitspraak als minister president onhandig. Maar bekijk het vanuit een praktisch perspectief. Wanneer iemand namens IS sterft aan het front, bewijst dat zijn of haar schuld, want je kan niet sterven aan het front als je in Nederland op de bank zit. Het is bovendien een risico dat men loopt op het moment dat men besluit naar IS te vertrekken. En zegt u nou zelf, zou u veel vertrouwen hebben in het Nederlandse rechtssysteem wanneer de minister van Veiligheid & Justitie zijn bonnetjes niet kan bewaren?

Het is vaak al een gênante situatie wanneer een oude man in de supermarkt iets wil ruilen en zijn bonnetje kwijt is. Hetzelfde gebeurt nu met Ivo Opstelten, alleen betreft het een deal met een drugsdealer en wijst het bonnetje meer dan drie miljoen euro verschil uit. Soms vraagt men zich af of de positie van Ivo Opstelten ter sprake zou komen vanwege dit soort blunders. Integendeel, Ivo is de perfecte dekmantel voor het ministerie om rustig door de opereren. Wanneer je een oude man met ontwijkende antwoorden op directe vragen voor journalisten zet, voorkom je veel problemen. Soms is een man die niets weet gevaarlijker dan een man die alles weet. Opstelten bezit het talent om met veel woorden niets te zeggen. Een antwoord waarbij parlementariërs denken dat hij antwoord op hun vragen heeft gegeven, maar wanneer ze zich in de stoel laten zakken realiseren ze zich dat ze met een volstrekt willekeurige volgorde van irrelevante woorden genoegen hebben genomen.

En zo vloeien woorden met consumptie uit de mond, en met de inkt op het papier. Een plaats waar een zeer grote woordenstroom plaatsvond deze week, was het boekenbal. Opgetutte types die vrij oreren over hun eigen werk, over hun “toevoeging” aan de Nederlandse taal. Inktverslaafde pennenlikkers die overlopen van de valse bescheidenheid. Dichters die hun eigen werk als “exclusief” bestempelen, omdat hun boekenkasten thuis overlopen van de niet-verkochte exemplaren. Het is een vermakelijk gezelschap dat in haar in inkt geperste ego verdrinkt. Want niemand zou het wagen een ander te schofferen, iedereen wil graag geliefd blijven en valt de ander daarom ook niet aan. Dat is precies de reden dat ik deze week enorm moest lachen om de terror-oehoe die willekeurige mensen aanvalt met de vlijmscherpe snavel, of wat dacht u van de oude wolf die in Drenthe rondloopt, rondscharrelend en op zoek naar zijn bonnetjes. Maar al het nieuws, leuk of niet, moet wijken voor de uitslag van “Wie is de Mol?”. Want we willen ons liever laten vermaken door een spelletje waar BN-ers aan deelnemen, dan wereldnieuws waar iedereen niemand aan ontkomt. 

Democratie in degradatie

Mensen die niets hebben met cultuur en dat uit vandalisme laten blijken zijn gevaarlijk. Ik ben daar in m’n column van vorige week nog op in gegaan. Ze zijn echter nog gevaarlijker wanneer ze professioneel en georganiseerd zijn, zoals IS. Eeuwenoude kunstschatten en beelden worden bruut vernietigd omdat men volgens IS geen beelden mag aanbidden. Dit vandalisme getuigd van een overduidelijke domheid die contrasteert met de geniale geesten waarmee deze beelden vervaardigd zijn. Mensen die denken dat we eeuwenoude relieken moeten vernietigen, omdat enkel het heden telt. Maar hetgene dat mensen van beesten onderscheidt, is dat we een historisch besef hebben. We weten waar we vandaan komen, en we gebruiken die kennis om te zien waar we naartoe moeten gaan. U begrijpt nu wellicht hoe ik deze figuren kwalificeer.

Maar ook met historisch besef blijft men dikwijls in de tijdgeest steken. Een goed voorbeeld hiervan is Rusland, een land dat eigenlijk nooit democratisch is geweest. Een land dat vandaag de dag nog door de communistische revolutie getekend wordt. Rusland is na de val van het communisme nooit tot een volwaardige democratie uitgegroeid. Het begon al met de altijd dronken president Boris Jeltsin, die door zijn permanente dronkenschap niet erg aantrekkelijk was voor de kiezer, maar toch gekozen werd omdat het alternatief het communisme was. Dat is vandaag de dag nog steeds het probleem, in de 21^e eeuw heeft Poetin altijd de macht. En wanneer hij het roer even niet in handen had, bepaalde hij nog steeds de koers vanuit een achterkamertje.

Door middel van verkiezingsfraude en een bijna altijd heersend demonstratieverbod, blufte Poetin zich door elke verkiezing heen. We lachen om Kim Jong-Un die bij de Noord-Koreaanse verkiezingen 100% van de stemmen heeft behaald, maar in Rusland gebeurt praktisch hetzelfde. Dat komt ook omdat de oppositie tot op het bod verdeeld is, je kan geen tsaar van de troon gooien wanneer je hem allemaal een andere kant op trekt. En wanneer een concurrent het Kremlin nadert, moet dat met de dood worden betaald. De democratie van Rusland ligt bloedend op de grond. Het zou onrealistisch zijn om te beweren dat Poetin de trekker over heeft laten halen, maar het is aannemelijk dat iemand Nemtov’s wandeling in zijn politieke loopbaan met deze daad wilde onderbreken.

Maar vergeet niet dat we in Nederland ook politieke rampen kennen, zo werd het gedwongen aftreden van Verheijen als een “persoonlijk drama” bestempelt. Dit “politiek talent” zit momenteel van zijn persoonlijk drama in zijn gedeclareerde wijnkelder te genieten. Hij zou wel denken aan een nieuwe manier om aan inkomsten te komen. Wat dacht je van een groot Endemol spelprogramma: “Welke liberaal hoort voor het tribunaal?”. Een soort “Wie van de drie?” voor VVD’ers waarbij één VVD’er heeft gefraudeerd of op andere wijze niet braaf is geweest. Gepresenteerd door Erika Terpstra, die de VVD’ers ondanks alles kanjers blijft vinden en af en toe een subtiele anekdote van jurylid Frits Bolkestein. We houden in Nederland niet van zulke politici die de regels overtreden.

We willen ons daarom ook veilig voelen bij een politicus. We willen op iemand stemmen die nooit kattenkwaad heeft uitgehaald, vandaar dat Meneer Pechtold zo populair is bij het electoraat. Hij is typische D66-er: hij zegt nooit rare dingen en doet ook nooit rare dingen. Kereltje Pechtold gaat bij een splitsing rechtdoor en blijft aan zijn pad gebonden, ook wanneer deze nergens toe leidt, want dan kan niemand hem verwijten dat hij onterecht naar links of naar rechts is afgebogen. Wel altijd met een wijzend vingertje naar anderen kijken, maar zelf nooit een gedurfde positie innemen. Een mooi praktijkvoorbeeld hiervan is de houding van D66 in het debat voor de Provinciale-Statenverkiezingen afgelopen maandag. Het debat ging over de zorg en D66 kwam met de gedurfde uitspraak dat de zorg goed en betaalbaar moet zijn. Wat kan men daar tegen hebben? Er zal geen kijker zijn die plots een openbaring krijgt door deze opmerking: “goedkoper en beter! Dat ik daar niet eerder aan heb gedacht! Ik dacht altijd dat slechter en duurder ideaal was!” Alhoewel het me niets had verbaasd als het strottenhoofd van Mevrouw Faber, lijsttrekker van de PVV in de eerste kamer, deze zin geproduceerd had. Mevrouw Faber, de vrouw die bij elk onderwerp slechts één argument wist in te brengen: “Nee, want de islam vernietigd Nederland”. Overigens maakte ze ook een domme fout door te suggereren dat moslims en de islam los van elkaar staan. De kiezer oordeelt zelf wel wanneer de stembus wordt opengetrokken, maar ik denk dat mevrouw Faber en het rationeel denkvermogen los van elkaar staan.